Sëmundjet malinje të gjakut me incidencë më të lartë nga 10 zonat më të ndotura të Shqiperisë.

23 Feb Sëmundjet malinje të gjakut me incidencë më të lartë nga 10 zonat më të ndotura të Shqiperisë.

Mjekët akuzojnë faktorët ambjentalë për shtimin e përvitshëm të sëmundjet malinje të gjakut. Sipas mjekes hematologe Adela Perolla, një qytetar që jeton pranë zonave urbane, industriale dhe atyre minerare të ndotura nga çlirimet e gazrave, është më I riskuar të preket nga sëmundjet kanceroze të gjakut se ai që jeton në zona të qeta rurale. Kjo demostrohet edhe në pavionin e hematologjisë në QSUT ku të prekurit vijnë nga 10 pikat me të ndotura të Shqipërisë

“Nëse do të flasim për Leukemitë , ato hasen 3 deri ne 5 raste për 100 mijë banorë. Në 2014 Leukemitë Limfoide Kronike u shënuan 45 raste të reja ndërkohë që në 2015 ky numër shkoi në 56 raste të reja.Përsa I përket Leukozës Mieloide Kronike inidenca varion nga 25-30 raste të reja në vit. Është më e rrallë Polistemia Vera dhe Trombocitosa esenciale. Sëmundjet malinje të gjakut janë multifaktoriale, pra kombinim genetik dhe ambjental.Për sa I përket shkallës së gjenetikës, sëmundshmeria shkon deri ne 5%, pra predispozita e individit për të zhvilluar nga ana genetike sëmundjet malinje.

Faktorët e riskut që akuzohen më shumë për sëmundjet malinje të gjakut janë ndotja ambjentale. Një incidencë më e madhe haset në zonat që kanë afër industrinë e përpunimit të naftës të pasura me benzen apo ato që kanë hidrokarburet, zonat pranë minierave, si psh në Elbasan, Laç ku ka qënë Uzina e Superfosfatit, në Pogradec ku kane qënë 50 miniera, Vargu I Dibrës dhe Kukësit, si zonë minerare, Fieri dhe Lushnja si zona naftëmbajtëse. Incidencën më të madhe e ka Tirana, por kjo është relative pasi shumica kanë migruar në Tiranë. Ne zyrën e statistikave të QSUT, për shërbimin e Hematologjisë, të prekurit nga sëmundjet malinje të gjakut kanë si vendlindje 10 pikat më të ndodtura të shqipërisë ndërsa vendbanim Tiranën”- thotë Perolla.

Brenda nje viti rregjistrohen rreth 200 raste të reja me sëmundje malinje të gjakut dhe incidenca shkon nga 3 deri ne 5 për 100 mijë banore. Nga keto vetem 5% I përkasin trashigimisë genetike. Por pamvarësisht incidencës në rritje mjekët thone se zbulimi I shpejtë dhe trajtimi I duhur ndikojnë në jetëgjatesinë e individeve pa sëmundje por për këtë nevojitet vëmëndje ndaj ndaj vetvetes

“Sëmundjet e gjakut duan ditë deri në disa javë për tu shfaqur, por ka edhe disa sëmundje si Leukemite Kronike që kërkojne një farë kohe për t’u shfaqur apo për t’u preznatuar, dhe pacienti vjen me vonesë . Studimet mbështeten kryesisht në fshaqjen e sëmundjeve brenda tre javëve të para apo deri brenda tre muajve. Popullata shqiptare ka ende nevojë të ndërgjegjësohet pët të bërë analiza gjaku të paktën 1 herë në 6 muaj pasi ende vihet re që marrin kontakt me mjekun kur zënë krevatin. Nga një analizë gjaku e thejshtë merret informacion masiv. Sigurisht vitet e fundit, rritja e incidencës së diagnozës për sëmundjet malinje të gjakut lidhet edhe me rritjen e diagnostikimit, por përsëri ndërgjegjësimi ka vend për t’u përmirësuar.Sëmundjet malinje të gjakut janë sëmundje që kurohen, nuk mund të them dot që shërohen. Fatmirësisht në Shqipëri diganoza në kohën e duhur dhe trajtimi në kohën e duhur luajnë rol në jetëgjatësinë e individit. Jetëgjatësinë më të madhe, pra pa sëmundje, e kanë moshat e reja, dmth fëmijët dhe adoleshentët, ndërkohë që kjo bie në moshat e vjetra”- sqaron doktoreshë Perolla.

Qëndra Spitalore Universitare “Nënë Tereza” është e vetmja ku diagnostikohen sëmundjet malinje të gjakut, por buxheti I pamjaftueshem ka bere qe shpesh pacientet te mbeten pa trajtimin e duhur sipas protokollit.